Lạm phát Mỹ giữ nhịp bền vững, nhưng tác động từ thuế quan ngày càng lan rộng tác động sâu

Lạm phát Mỹ đang cho thấy sự giữ nhịp tương đối ổn định giữa bối cảnh biến động toàn cầu, song áp lực từ chính sách thuế quan ngày càng lan rộng khiến tình hình trở nên phức tạp hơn. Trong khi các yếu tố tiền tệ và lãi suất đang góp phần kiềm chế lạm phát, những biện pháp thuế quan mới đang ngấm ngầm đẩy giá cả tăng lên, tạo ra thách thức cho cả nền kinh tế Mỹ và chuỗi cung ứng toàn cầu.

Thực tế, dữ liệu tháng 6 cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tại Mỹ tăng 2,7% so với cùng kỳ, trong khi CPI lõi, loại trừ thực phẩm và năng lượng, tăng 2,9%. Đây là dấu hiệu cho thấy dù lạm phát không tăng “nóng”, nhưng nó không hề giảm mạnh như kỳ vọng. Một số nhóm hàng như quần áo và đồ nội thất có mức tăng giá rõ rệt, phản ánh tác động lan rộng của thuế quan.

Song song với đó, Bộ Dự trữ Liên bang (Fed) vẫn theo dõi chặt chẽ diễn biến lạm phát và thị trường lao động. Fed giữ lãi suất ở mức 4,25–4,50% từ tháng 12/2024 và không có dấu hiệu điều chỉnh trong ngắn hạn. Chủ tịch Fed Jerome Powell cảnh báo tác động từ thuế quan vẫn còn “chưa chắc chắn” và có thể làm phức tạp quá trình kiểm soát lạm phát.

Chưa hết, nhiều chuyên gia kinh tế khẳng định tác động từ thuế quan đến lạm phát đang ngày càng rõ ràng hơn. Goldman Sachs cảnh báo nền kinh tế Mỹ có thể chịu tác động mạnh hơn từ thuế quan và cảnh báo về nguy cơ stagflation — tức tăng trưởng chậm kết hợp lạm phát cao — nếu thuế quan tiếp tục leo thang.

Citi cũng cho rằng dù một số biện pháp thuế quan có thể tạm hoãn, mức thuế hiệu dụng trung bình vẫn tăng khoảng 21 điểm phần trăm so với đầu năm. Điều này cho thấy sự lan rộng của áp lực thuế không phải chỉ là tạm thời mà có thể kéo dài, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng và chi phí sản xuất.

Nguy cơ gây gián đoạn toàn cầu không chỉ dừng ở Mỹ. Liên Hợp Quốc đã cảnh báo rằng chính sách thuế quan của Mỹ đang làm gia tăng căng thẳng thương mại và đe dọa đến các quy tắc WTO, tác động sâu rộng đến nền kinh tế thế giới. Ngành giáo dục quốc tế cũng bị ảnh hưởng khi chi phí du học tăng và ngân sách giáo dục có thể bị co lại.

Không chỉ là vấn đề toàn cầu, tại Việt Nam, ảnh hưởng từ làn sóng thuế quan Mỹ đang là bài toán vừa thách thức vừa là cơ hội. Trong ngắn hạn, khó khăn là điều không thể phủ nhận, nhưng xét dài hạn, Việt Nam có thể tận dụng dòng dịch chuyển chuỗi cung ứng và các hiệp định FTA để hưởng lợi từ xu hướng này.

Trở lại với bối cảnh Mỹ, các doanh nghiệp và nhà đầu tư hành động rất thận trọng. Nhiều công ty đã nhắc đến áp lực thuế quan trong báo cáo tài chính và sự kiện đầu tư, cho thấy quan ngại ngày càng tăng với lạm phát và tăng trưởng.

Tóm lại, lạm phát Mỹ hiện đang giữ nhịp ở mức ổn định, nhưng không phải là không có rủi ro. Thuế quan là một nhân tố ngày càng lan rộng và tinh vi, đan xen nhiều tầng ảnh hưởng – từ gia tăng giá tiêu dùng, căng thẳng chuỗi cung ứng, đến tác động tâm lý thị trường và tính bền vững tăng trưởng kinh tế. Chính vì thế, nội bộ các nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt các nền kinh tế nhỏ như Việt Nam, cần theo dõi gần, điều chỉnh chiến lược xuất khẩu, đầu tư và tham gia đàm phán thương mại linh hoạt hơn để thích ứng.