Cửa hàng đồ cũ thời bao cấp
ANTD.VN – Có thể nhiều người chưa biết, ở Hà Nội những năm 1970 có 2 cửa hàng chuyên mua bán đồ cũ thuộc Công ty Gia công Technics Hanoi. Một cửa hàng nằm trên phố Hàng Bồ và một cửa hàng ở ngã tư Nguyễn Thái Học – Hàng Bột (nay là Tôn Đức Thắng).
Những sản phẩm luôn bán hết trong thời bao cấp |
Trong những năm chiến tranh ác liệt, Hà Nội đã tập trung chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến. Vì vậy, các mặt hàng sinh hoạt khan hiếm, được các cơ quan, xí nghiệp, nhà máy phân phối chủ yếu thì đồ cũ là một lựa chọn tối ưu. Lãnh đạo công ty này đã triển khai 2 cửa hàng dành cho người có đồ dùng, thiết bị khi cần tiền bán hoặc ký gửi tại đây với giá thỏa thuận. Ai muốn mua cũng có thể đến để săn được những món đồ phù hợp với giá cả phải chăng, chất lượng cũng đã được kiểm định, và quan trọng nhất là không mua hàng dựng.
Một thời mà những người khôn ngoan của thế giới
Hai cửa hàng đồ cũ nói trên mới khai trương đã nhộn nhịp khách cả ngày. Người ta mang hàng đi ký gửi, hoặc bán lấy tiền ngay, người mua thấy hàng bày trên tủ kính tấp nập ra vào. Tuy nhiên, cửa hàng trên phố Hàng Bột có lượng khách đông hơn vì sở hữu hai mặt tiền thoáng, rộng rãi. Ngoài khách Hà Nội, những người ở tỉnh xa cũng đến mua những mặt hàng mà chợ không có. Anh Nguyễn Văn Sửu – Quản lý quán ngày đó được nhiều người biết đến, nhất là cánh “cò sân sau”. Anh Sửu khoảng 40 tuổi, dáng người đậm, đeo kính trắng, luôn tươi cười với khách. Thực ra, ông Sửu không có chuyên môn thẩm định các loại hàng mà khách mang đi bán, nhưng ngồi bên cạnh là một anh thợ điện rất lành nghề. Anh sẽ là người phụ giúp kiểm tra các loại đồ điện như quạt, bàn là, bóng đèn, radio… Anh Sửa chỉ thẩm định các mặt hàng khác như vải, quần áo, giày dép, đồ sứ, đồ nhôm. , đồ gia dụng kiểu phích nước, bếp dầu, đồng hồ treo tường, máy khâu …
Quạt tai voi, quạt Mỹ, bình giữ nhiệt |
Lúc đầu, quản lý cửa hàng chỉ dám chi tiền mặt cho những mặt hàng có giá trị thấp, dễ bán như quạt tai voi, quạt con cóc, săm xe đạp, bếp dầu, ấm Nga, phích đá của Nga. , nồi áp suất, áo bay, áo lông Đức, dép nhựa Tiền Phong … nhưng những thứ đắt hàng, bán chậm như máy khâu, quạt trần, máy hát, giường tủ, đồ cổ … thì anh chỉ cho ký gửi. . với giá khách hàng yêu cầu. Tuy nhiên, điều kỳ lạ là hàng hóa dù giá trị thấp hay giá trị cao, mỗi khi bày lên quầy đều bán hết sạch. Vì vậy, sau này, khi khách hàng mang đồ đến cửa hàng, anh ta lập tức mua, trừ những thứ quá đắt hoặc khó định giá.
Trong số các mặt hàng đồ cũ, thiết bị chụp ảnh là mặt hàng bán chạy nhất. Mặc dù không biết gì về nhiếp ảnh nhưng ông Ox lại chịu trách nhiệm đánh giá chất lượng máy móc và xác định giá mua từng loại, trong đó có nhiều loại máy ảnh của Nga như Zorki, FED, Kief, v.v. Zenit, máy ảnh của Đức như Zeiss Ikon, Werra, Altix, Edixar … rồi đến đèn chụp ảnh, thiết bị buồng tối, máy photo, máy sấy ảnh, cân phim, khay rửa ảnh … Đa số là hàng của lao động từ Đông Âu mang về. Ban đầu, anh được “thầy” dạy cách test máy ảnh để mua. Quan trọng nhất là ống kính của máy ảnh phải trong, không bị ẩm mốc. Anh phải học cách để tốc độ B mở màn trập để nhìn rõ lăng kính, sau đó kiểm tra cơ chế bằng phim láng và cuối cùng là xem máy phải sạch đến đâu, không bị bong tróc, trầy xước… Hết lần này đến lần khác, cuối cùng anh cũng ra. để trở thành một kỹ thuật viên máy ảnh chuyên nghiệp vào một thời điểm nào đó.
Chợ đồ cũ của người hoài cổ ở Vạn Phúc |
Quá khứ và hiện tại
Trong các gian hàng, ngoài đồ điện, đồ gia dụng, quần áo, giày dép, đồng hồ đeo tay treo tường còn bày bán nhiều loại máy ảnh, ống kính, đèn chiếu sáng, đa số là đồ cũ. đã sử dụng. Thỉnh thoảng, cũng có một số máy ảnh mới tinh được người đi nước ngoài mang về, không sử dụng để bán lại. Hàng ngày, nhiều nhiếp ảnh gia ở Hà Nội và các tỉnh đổ về cửa hàng đồ cũ Hàng Bột để săn máy ảnh ký gửi. Vì mặt hàng này bán rất chạy nên ngày nào cửa hàng cũng tấp nập mua sắm các loại máy móc, thiết bị.
Tuy nhiên, mọi thứ đều có mặt trái của nó. Cuộc mua bán thiết bị nhiếp ảnh cũ hối hả làm nảy sinh nhiều câu chuyện hài hước. Có đối tượng xấu tìm mua máy ảnh cũ ngoài chợ mang về, vệ sinh sạch sẽ rồi mang ra cửa hàng bán lại. Anh Sửu không ngờ những trò lừa đảo này nên chỉ kiểm tra sơ qua, thấy mọi việc ổn thỏa mới gật đầu. Máy ảnh đã được bán cho người khác, nhưng chỉ ngày hôm sau người mua đã quay lại cửa hàng để đòi lại. Rất tiếc, để lấy uy tín, cửa hàng phải hoàn lại tiền cho khách và thu hồi chiếc máy “nát bét”.
Thời bao cấp, cái gì cũng khan hiếm, mua bán gì cũng phải xếp hàng theo hệ thống chứng từ. |
Ngoài những cửa hàng đồ cũ quốc doanh, người Hà Nội cũng khá thích thú với khu chợ đồ cũ khổng lồ mà người ta quen gọi là chợ trời (nay là chợ Hòa Bình). Chợ trời hôm đó sôi động từ sáng đến chiều với đủ loại mặt hàng do các “đối tác” chuyên nghiệp đón người mang đồ đến bán. Chà, vàng thì ít, cái gì đến đây cũng bán được và ở đây mua gì cũng được. Đến một cửa hàng đồ cũ quốc doanh cần phải thẩm định phức tạp từ giá cả, chất lượng đến nguồn gốc, nhưng ở chợ trời thì không như vậy.
Và sau đó nó đã trở thành tụ điểm tiêu thụ hàng hóa tham ô chảy ra từ các nhà máy, xí nghiệp hoặc hàng trộm cắp của côn đồ khi chúng phá khóa, cạy cửa các gia đình. Ngày đó, ai vừa bước chân vào chợ trời, chẳng cần quan tâm là người mua hay kẻ bán, các phe nhóm vây kín để chào hàng. Người hiền thì sợ chết, ở đây có việc gì phải đi đường tắt, đi nhanh ba chân bốn cẳng. Nhưng thời đó khó khăn, bí bách nên người dân vẫn phải tìm đến để mua bán, trao đổi. Sau này, chợ trời còn là nơi bày bán các mặt hàng lậu hoặc không rõ nguồn gốc, điển hình là băng đĩa hình. Bây giờ, Hà Nội văn minh hơn, nhưng sau khi vào những trung tâm mua sắm đầy ắp hàng hóa, thế hệ 6x, 7x vẫn nhớ không khí của những cửa hàng đồ cũ ngày xưa. Họ có một bầu không khí rất đặc biệt, sống động.