Bắc Giang bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số | Văn hóa
Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Giang, năm 2023, tỉnh sẽ triển khai nhiều đề án, nội dung nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào các dân tộc trên địa bàn.
Trong đó, Bắc Giang hỗ trợ đầu tư xây dựng các điểm du lịch đặc trưng vùng dân tộc thiểu số và miền núi, gồm: Du lịch cộng đồng, xã An Lạc, huyện Sơn Động; du lịch cộng đồng thôn Mấu, thị trấn Tây Yên Tử, huyện Sơn Động; du lịch thác Ba Tia, thị trấn Tây Yên Tử, huyện Sơn Động; Du lịch Đồng Cao, xã Phúc Sơn, Vân Sơn, huyện Sơn Động.
Bắc Giang sẽ hỗ trợ đầu tư bảo tồn nét truyền thống đặc trưng của làng Bắc Hòa, xã Tân Sơn, huyện Lục Ngạn; hỗ trợ đầu tư bảo tồn truyền thống đặc trưng của làng Mẫu, thị trấn Tây Yên Tử, huyện Sơn Động. Tỉnh hỗ trợ trùng tu, tôn tạo, chống xuống cấp các di tích quốc gia đặc biệt, di tích quốc gia có giá trị tiêu biểu của đồng bào các dân tộc tỉnh Bắc Giang, gồm: Động Thiên Thai, xã Hồng Kỳ, huyện Yên Thế; Chùa Am Vải, xã Nam Dương, huyện Lục Ngạn; Đình Bảo Lộc, xã Bảo Sơn, huyện Lục Nam; Đình Đồng Thịnh, xã Tam Dị, huyện Lục Nam.
Năm 2023, Bắc Giang cũng hỗ trợ đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa, thể thao ở các làng dân tộc thiểu số và miền núi; khảo sát, kiểm kê, sưu tầm, lập hồ sơ di sản văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số. Tỉnh cũng tổ chức bảo tồn các loại hình văn hóa phi vật thể (mỗi lễ hội; các mô hình văn hóa truyền thống ở các địa phương để khai thác, xây dựng sản phẩm phục vụ phát triển du lịch …) như: Lễ hội Chùa Chén, chùa Sậy, dân tộc Dao, xã Tuấn Đạo, Sơn Quận Đông; Lễ hội Xuống Đồng, dân tộc Tày, xã Hữu Sản, huyện Sơn Động; Liên hoan hát Then – đàn Tính, dân tộc Tày, xã An Lạc, huyện Sơn Động; phục dựng lễ cấp sắc của dân tộc Dao, xã Đồng Vương, huyện Yên Thế …
Ngoài ra, tỉnh còn tổ chức các lớp tập huấn, giảng dạy, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, các hoạt động văn hóa dân gian; tổ chức liên hoan, giao lưu, liên hoan về văn hóa, văn nghệ truyền thống của các dân tộc thiểu số (trang phục, văn nghệ dân gian …) …
Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Giang, thời gian tới, tỉnh cũng sẽ tập trung nghiên cứu, sưu tầm và khai thác giá trị văn hóa dân gian các dân tộc thiểu số trên địa bàn. Trong đó, Bắc Giang triển khai chương trình bảo tồn, khôi phục tiếng nói, chữ viết; tổng kiểm kê văn hóa dân gian các dân tộc thiểu số ở các địa phương trong tỉnh. Ngoài ra, Bắc Giang khảo sát, nghiên cứu, sưu tầm, tư liệu, hiện vật về văn hóa các dân tộc thiểu số, chú trọng sưu tầm các hiện vật, tài liệu liên quan đến văn hóa dân gian như sách báo, tư liệu, thư tịch… Tỉnh cũng quan tâm phát hiện, tôn vinh các nghệ nhân có công với truyền dạy kiến thức văn học của các dân tộc thiểu số thông qua các bài hát, viết kịch bản sân khấu dân gian như chèo, tuồng, kể chuyện. truyện ngụ ngôn, truyện cười, thơ ca dân gian, thơ ca trong nghi lễ các dân tộc thiểu số …
Bắc Giang là tỉnh miền núi, có 6 huyện miền núi và 1 huyện vùng cao. Vùng dân tộc thiểu số và miền núi chiếm 72,8% diện tích tự nhiên của tỉnh, có 257.258 người dân tộc thiểu số, chiếm 14,26% dân số toàn tỉnh; Có 45 dân tộc anh em, trong đó có 6 dân tộc thiểu số chính gồm: Nùng, Tày, Sán Dìu, Hoa, Cao Lan, Sán Chỉ và Dao. Toàn tỉnh có 4 huyện có đông đồng bào dân tộc thiểu số là Sơn Động, Lục Ngạn, Lục Nam và Yên Thế.
Đồng bào các dân tộc tỉnh Bắc Giang lưu truyền các truyền thuyết, huyền thoại, truyền thuyết, ca dao, tục ngữ, thành ngữ, phương ngữ, thơ, thư tịch. Truyền thuyết, truyền thuyết phản ánh về lịch sử, văn hóa và đời sống như: Địa danh, truyền thuyết về các loài sinh vật, chiến công và chiến công của các vị thần, các nhân vật lịch sử, danh nhân văn hóa, hoặc một khía cạnh nào đó liên quan đến thân thế của một con người hoặc một cộng đồng …
Bắc Giang đã xây dựng và triển khai Đề án Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2011-2020 và giai đoạn 2021-2030. Hoạt động kiểm kê, sưu tầm, nghiên cứu văn hóa dân gian Các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh được phối hợp thực hiện trong các chương trình, đề tài nghiên cứu khoa học. Qua việc thực hiện các chương trình, đề tài, điều tra, nghiên cứu trên cho thấy, trong đời sống của đồng bào các dân tộc trên địa bàn tỉnh còn lưu truyền nhiều loại hình văn học dân gian như: Truyện, thơ. Văn học, thơ ca, thư tịch… có nội dung rất phong phú, nói về nguồn gốc của loài người, vũ trụ, phản ánh quan niệm về các hiện tượng tự nhiên, đời sống xã hội….
Việt Hùng