Món ngon nổi tiếng “ăn một lần nhớ” ở Yên Bái
Yên Bái là vùng đất miền núi luôn được biết đến qua những địa điểm du lịch đậm đà bản sắc dân tộc như Mường Lò, Mù Cang Chải,… Và nói đến Yên Bái thì không thể không nhắc đến những đặc sản. các sản vật, món ăn dân tộc nổi tiếng của vùng Tây Bắc. Với nền ẩm thực hội tụ đầy đủ những nét độc đáo và mang đậm màu sắc thuần Việt, ẩm thực Yên Bái luôn khiến người khác phải bất ngờ với hương vị “ăn một lần là nhớ”.
Nếp Tú Lệ
“Nip Tú Lệ, Tiều Mường Lò” Câu dân ca của dân tộc Thái từ lâu đời không chỉ được lưu truyền khắp vùng Tây Bắc, hương vị độc đáo của giống lúa quý ấy đã bay xa khắp mọi miền đất nước.
Nếp Tú Lệ hay còn gọi là nếp Tân La (theo tiếng Thái) là loại nếp đặc sản chỉ có ở vùng thung lũng Tú Lệ, Văn Chấn, Yên Bái. Loại xôi này có vị ngọt, dẻo khi vo thành từng hạt xôi, không dính vào nhau như hầu hết các loại xôi khác. Càng nhai, chúng ta càng thấy món xôi này dẻo, ngọt, không béo, không ngấy mà có vị ngon đặc biệt, lạ miệng.
Bánh chưng đen Mường Lò
Bánh chưng là một loại bánh truyền thống của các dân tộc vùng cao nói chung và Yên Bái nói riêng. Không chỉ đen như hắc ín, bánh chưng đen còn có hương vị đậm đà, thoang thoảng mùi thơm của lá rừng độc đáo. Chính vì vậy mà món bánh này từ lâu đã được coi là đặc sản Yên Bái được nhiều người “săn lùng” để thưởng thức.
Cũng là những nguyên liệu cơ bản như nếp Tú Lệ, thịt ba chỉ, hạt tiêu nhưng để bánh chưng được phong phú và khác biệt, người ta đã lấy vỏ cây nhục đậu khấu, tước vỏ hoặc hoa vừng đen rồi đốt thành. than và giã nhỏ. mịn tạo thành màu đen để nhuộm bánh chưng. Vị dẻo của nếp Tú Lệ, vị bùi bùi của đậu xanh quyện với vị béo của thịt lợn tạo nên một món ngon khó cưỡng.
Rau diếp
Rau răm ở Yên Bái là một loại rau dại thuộc họ dương xỉ, trông rất giống với cây bồ công anh ở miền xuôi nhưng hoàn toàn khác. Loại rau này thường mọc quanh năm ở các khe núi, ngóc ngách đá, nhưng tươi ngon nhất vẫn là vào mùa mưa.
Đối với nhiều dân tộc, rau ngổ là “vua” của các loại rau, nó không chỉ giúp nâng cao chất lượng bữa ăn hàng ngày mà còn là đặc sản để đãi khách trong các dịp lễ hội. Từ luộc, xào, nấu canh đến làm gỏi, dù được chế biến theo cách nào thì rau mùi vẫn luôn khiến người thưởng thức nhớ mãi hương vị nguyên bản của nó.
Nhộng ong rừng
Tổ ong ở khắp nơi, nhưng tổ ong rừng để chế biến thành món ăn thì chỉ có thể tìm thấy ở Yên Bái.
Tương tự như nhộng tằm nhưng tổ ong nhỏ hơn, dày, nhộng béo ngọ nguậy, chế biến thành nhiều món ăn. Ong rừng Tây Bắc chủ yếu làm các món đơn giản như: Rang lá chanh, xào măng chua, xào lá nghệ, chế biến thành nhiều món ăn khác nhau, phổ biến nhất là món nhộng ong chiên. Món ăn có vị béo nhưng không phải ai cũng dám ăn.
Xôi trứng kiến
Nhắc đến ẩm thực Yên Bái tất nhiên không thể bỏ qua món trứng kiến trứ danh. Món đặc sản độc đáo của núi rừng Tây Bắc này luôn khiến người ta mê mẩn bởi hương vị thơm ngon vô cùng lạ miệng. Trứng căng, mềm, màu trắng đục, có mùi thơm đặc trưng, chỉ nhìn thôi đã thấy hấp dẫn, thực khách ăn một lần sẽ thèm mãi không thôi.
Ngoài trứng kiến nấu canh, trộn trứng gà rán, làm bánh … thì có 3 món ăn nhất định bạn phải thử khi đến Yên Bái. Đó là trứng kiến sống, bánh cuốn trứng kiến, xôi trứng kiến. Món xôi trứng kiến là sự kết hợp tuyệt vời giữa hương thơm béo ngậy, quyến rũ của nếp nương với vị ngọt bùi, béo ngậy của trứng kiến. Để thưởng thức món xôi trứng kiến đúng điệu, bạn phải bốc xôi nóng bằng tay và thả ngay vào miệng. Vừa nhai vừa cảm nhận tiếng trứng kiến vo viên, bạn sẽ hiểu thế nào là “dư vị khó quên” của món đặc sản này.
Cá ngon
Cá Sình được người Thái ở Văn Chấn – Nghĩa Lộ (Yên Bái) coi là đặc sản tự hào, bởi loài cá này chỉ sinh sống ở đây. Cá thích sống ở vùng nước xiết, thân mình thon dài, đầu nhỏ, vảy trắng, hoa bạc, hai bên mép có màu xanh. Con to nhất chỉ bằng bốn ngón tay, thịt chắc, ngọt, khi nướng lên có mùi thơm nồng, không tanh, xương ít mềm.
Cá được rút ruột, nạo vỏ và dùng các gia vị như: hạt lanh, ớt, muối, tỏi, gừng tía … giã nhỏ rồi nhồi vào bụng cá, buộc lại thành từng sợi nhỏ. Toàn bộ con cá được gói trong lá chuối rừng non nhiều lớp rồi vùi vào tro nóng bên bếp lửa trên nhà sàn.
Măng
Măng là đặc sản mà núi rừng ban tặng cho người dân vùng Tây Bắc và từ lâu đã có mặt trong thủ phủ ẩm thực truyền thống của dân tộc Việt Nam. Măng có ở khắp nơi nhưng chỉ có ở Yên Bái mới được nhiều thực khách sành ăn lựa chọn.
Đây là loại măng mọc tự nhiên trên các vùng đồi núi Trạm Tấu, huyện Văn Chấn và thị xã Nghĩa Lộ. Có lẽ do thổ nhưỡng phù hợp nên măng ở Yên Bái có màu trắng trong, vàng mềm, ăn ngon hơn các vùng khác. Có rất nhiều món ăn bạn có thể thưởng thức từ măng, phổ biến nhất là măng luộc chấm muối vừng hoặc măng xào.
Đến với Yên Bái, lạc vào khung cảnh thiên nhiên núi rừng, ruộng bậc thang hay hóng gió nơi đỉnh núi, bạn đừng quên thưởng thức những món ngon quên đường về, đặc sản của các dân tộc Tây Bắc.
Theo H. Trang – Thiết kế: Hồng Trường