Dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư hồi phục sau phẫu thuật
Sau phẫu thuật, bệnh nhân thường bị mất dịch và máu nên chế độ ăn uống đa dạng giúp cung cấp năng lượng, chất đạm, đặc biệt là bù nước và điện giải.
Ung thư ảnh hưởng đến cơ quan bắt đầu và có thể di căn đến các vị trí khác, gây ra các biến chứng, bao gồm cả ảnh hưởng đến tình trạng dinh dưỡng. Bệnh nhân ung thư đang phẫu thuật, xạ trị, hóa trị… cần có một chế độ dinh dưỡng đặc biệt để bồi bổ cơ thể. Chế độ dinh dưỡng tốt giúp người bệnh tăng sức đề kháng, phục hồi sau điều trị, ngăn ngừa biến chứng và giảm nguy cơ tử vong.
ThS.BS Lê Thị Hải – Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, tùy từng loại ung thư mà có chế độ ăn khác nhau. Ví dụ, một bệnh nhân bị ung thư ngoài đường tiêu hóa có thể ăn ngay sau khi tỉnh lại và cảm thấy đói. Những bệnh nhân bị ung thư đường tiêu hóa như ung thư dạ dày, đại trực tràng cần có thời gian để tập ăn uống trở lại. Khoảng 2-3 ngày đầu, bệnh nhân được cho ăn qua đường tĩnh mạch để đảm bảo đủ năng lượng và chất dinh dưỡng cho vết mổ có thời gian lành lại. Khi bác sĩ xác định đường tiêu hóa đã lưu thông, bệnh nhân có thể ăn thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu trong một thời gian. Sau đó, cơ thể cần nhiều năng lượng hơn bình thường để nhanh chóng phục hồi sau phẫu thuật.
Bác sĩ Hải giải thích, hầu hết bệnh nhân ung thư thường chán ăn. Nguyên nhân đầu tiên là do tâm lý. Nếu xác định được tâm lý tốt, vui vẻ thì cơ thể sẽ nhanh chóng hồi phục. Ngược lại, tâm trạng buồn chán, chán ăn sẽ dẫn đến sức khỏe giảm sút, không đủ điều kiện để tiếp tục phác đồ điều trị tiếp theo. Đây là giai đoạn người bệnh rất cần sự quan tâm chăm sóc của những người thân yêu để sống vui khỏe.
Nguyên nhân thứ hai là do tác dụng phụ của thuốc, người bệnh bị giảm tiết nước bọt, rối loạn bài tiết men tiêu hóa. Bệnh nhân phẫu thuật cắt đoạn dạ dày sẽ rất khó ăn, phải nhai kỹ nên ngoài việc áp dụng chế độ ăn phù hợp cần bổ sung thêm men tiêu hóa. Người bệnh có thể sử dụng các sản phẩm dinh dưỡng như sữa để tăng cường năng lượng. Bác sĩ Hải khuyến cáo nên chọn sữa có tỷ trọng năng lượng cao từ 1,5-2kcal / ml. Một số bệnh nhân kém hấp thu cần cân nhắc và theo dõi điều chỉnh chế độ ăn vì nếu đạm quá cao sẽ dễ dẫn đến tiêu chảy.
“Nguyên tắc dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư là ăn lỏng, mềm, dễ tiêu, có thể ăn với số lượng ít nhưng đảm bảo đủ năng lượng cũng như các chất dinh dưỡng, đạm, béo”, bác sĩ Hải chia sẻ thêm.
Những ngày sau phẫu thuật nên cho bệnh nhân ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu. Hình ảnh: Bệnh viện đa khoa Tâm Anh
Mỗi bệnh nhân ung thư có một thể trạng khác nhau, quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng hay tiêu hao năng lượng của cơ thể cũng khác nhau, nhất là đối với những bệnh nhân sau phẫu thuật và hóa trị. Người bệnh nên đi khám bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có kế hoạch ăn uống phù hợp giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục.
Các bác sĩ chuyên khoa Ung bướu phối hợp với Khoa Dinh dưỡng tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để đưa ra chế độ dinh dưỡng, bữa ăn phù hợp với từng bệnh nhân và từng giai đoạn điều trị. Điều này giúp người bệnh được bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, tâm lý thoải mái hơn vì luôn có sự đồng hành của bác sĩ.
Khanh Chi